Ä°çilmemiÅŸ Çayın Hesabı

                Mümtaz Temiz…

                Umut yaÅŸamsal zenginliklerin kaynağıdır; aşıdır, onurudur, gururudur, sevecenliÄŸidir. Gülmektir umut; doÄŸaya, insanlara, bitkiye, köÅŸedeki çalıya, çiçeÄŸe aÄŸaca gülmektir. Bir koca kahkahadır, sıcacık yanı ile yükselen içindeki tınısı ile ufuklarda zil çalan beyinsel bir düÅŸ gibidir. Bir rüzgârdır umut, esip çınlayan, uÄŸuldayan ama her bir yanı özgürce esen bir rüzgârdır. Ve bazen bir daÄŸ başında bir başına kalmış yalnız evin isli camında öne çıkan sarı ışık gibidir. Ve bazen bir avluda koÅŸan sarı saçlı, mavi gözlü bir oÄŸlan çocuÄŸu gibidir ve oÄŸlum pis adam kötü adam o diyen bir annenin hiç bir ÅŸeyi bilmediÄŸi halde sadece çocuÄŸunu koruma hissiyatının öne çıktığı öngörüsel bir davranışın çırpınışlarında gizlidir umut. Ve kelepçelerin bileklerden çıkarıldığı artık özgürsünüz dendiÄŸinde içsel bir boÅŸluÄŸun ve henüz ÅŸaÅŸkınlıkla öne çıkıp biçim kazanamayan o engin neÅŸenin ilk tomurcuÄŸudur umut… Umut yaÅŸamsal bir tattır, umut göreceliÄŸi gerilere iten en eski bir kavramdır!

                Efendim darbe dönemlerini anlatan pek çok kitap okudum. Hepsinin ortak bir özelliÄŸi vardı; potansiyel suçluluk, öngörüler, baskın egolar, verileri eldeki tutuklulara yükleme çabası, insanlık dışı davranışlar, akla hayale gelmeyecek iÅŸkence türleri, gece koÄŸuÅŸ baskınları, hor görme, aÅŸağılama, acı hüzün ve gözyaÅŸları, sakatlıklar ve hatta ölümler yaÅŸanmıştı. Bu kitapların hangisi okunursa okunsun insanda derin bir iz bırakır; hüzünler, gözyaÅŸları, incinen burkulan, küskün yürekler çıkar ortaya. Okurken gözyaşı döktüÄŸümüz, insanlığımızdan utandığımız anlar belki yaÅŸamın en hüzünlü anları olarak ta çıkar karşımıza. Ah ulan deriz içimizden; insan ve insanlık nasıl böyle yan yana duruyor diye bir hınç kaplar içimizi. Sonra hıncımızı içimize gömeriz, bir gün öfkemizi kusacağız ve o gün gelecek diye bekleriz gelmesini. Sonra insanız ya öfkemizi daÄŸlara sürecek bin bir neden geçiririz aklımızdan…

                Bir kitap bazen kitap olmanın da ötesinde farklı çaÄŸrışımlar uyandırır insanda. Önce dokusal iÅŸlevini yerine getirmiÅŸtir ama bununla yetinmez ve daha fazlasını vermeye çalışır. Bu uyumdur, estetiktir, sözcük seçiminde gösterilen özendir. Arkasından harika bir anlatım ve ifade zenginliÄŸi gelir. Yazar kalemini olaÄŸanüstü kullanır ve yazım ustalığını sonuna kadar gösterir. Bu beklenen bir durum olmalıdır. Yazar iç zenginliÄŸini satırlara okÅŸayarak serpiÅŸtirmelidir. Anlatılan hüzün dolu bir öykü bile olsa edebi deÄŸer vazgeçilmez bir tattır. EÄŸer bunu yaparsanız türünde yazılan o pek çok sayıda ki kitaptan ayrılır ve farklılığınızı hemen gösterirsiniz. Yazma yetisi doÄŸal bir zenginliktir. EÄŸer bu yetiniz eksikse yaÅŸadığınız olaÄŸan dışı ÅŸeyleri bile gereÄŸi gibi anlatamazsınız.  Bir ÅŸeyler hep eksik kalır. Bırakınız bir eleÅŸtirmeni dikkatli okuyucu bile bunu gözünden kaçırmaz.

                OkuduÄŸum kitapların genelde küçük analizlerini yaparak okuyucu ile paylaşıyorum. Her seferinde anlatılan konunun yanında yazım diline, edebi deÄŸerine ve ifade zenginliÄŸine gözlemlerimi katarak bakıyorum. Ä°çilmemiÅŸ çayın hesabını okurken farklı duygular yaÅŸadım. Okuyan her insan gibi üzüldüm hüzünlendim, gözyaşı döktüm. Ve tabii ki çok ÅŸaşırdım; ÅŸaÅŸkınlığımı ÅŸöyle açıklamak isterim; Yerel kaynaklı kitapların hangisini elime alsam beÄŸenmiÅŸ olsam da içimde buruk bir hüzün hiç eksilmedi. Edebi olarak hep bir ÅŸeyler eksik kalıyordu. Ya kurguda sıkıntı yaÅŸanıyor ya anlatım bozukluÄŸu görülüyor ya da dokusunda yolunda gitmeyen bir ÅŸeyler sezinliyordum.  Ä°çilmemiÅŸ çayın hesabını bitirdiÄŸimde bunların hiç birisi yoktu. ÅžaÅŸkınlığım bundandı. Sanki bir ÅŸeyler beklemenin alışılagelmiÅŸ hayal kırıklığı üzerimde geziniyordu. Kitabın sayfalarını yeniden karıştırdım, bazı öykücükleri yeniden okudum. Gördüm ki Mümtaz Temiz dokusal nitelikli çok iyi bir kalem. Åžimdiye kadar niçin beklediÄŸini anlarım da baÅŸka hikâyeler romanlar niçin yazmadığını kimse bana anlatamaz. Ä°çilmemiÅŸ çayın hesabında umudun farklı bir tadı vardı. Ve her olayın önsezisinde umut yattığını yeniden gördüm. Bir avuç umudun bir dünya zenginliÄŸe dönüÅŸtüÄŸünü yeniden gördüm.  

Åžimdi izninizle Mümtaz Temiz hocamın yazdığı Ä°çilmemiÅŸ çayın hesabı ile ilintili analizimi yapmak istiyorum. Daha önceki yıllarda Mümtaz Temiz’in köÅŸe yazılarını beÄŸenerek okuyordum. Son derece donanımlı bir isimdi. Hiç kuÅŸku yok içilmemiÅŸ çayın hesabı kendi türünde yazılmış kitapların en iyilerinden birisi. Küçük öykülerden oluÅŸmuÅŸ bir roman tadını veriyor insana. Üstelik bir belgesel niteliÄŸinde ve en ilginç yanı öyküler zaman zaman okuyucusu ile paylaşılmış ve çok deÄŸerli okur yorumları kitaba bambaÅŸka bir tat katmış. Ä°çilmemiÅŸ çayın hesabını çok sevdim. Uzun zamandan beri yerli kalemlerimizin yazdığı bu kadar güzellikte bir kitap okumamıştım. Mümtaz Temiz muhteÅŸem kalemiyle adeta küçük bir destan yazmış. Her cümle her sözcük aynı estetiÄŸinde biçim kazanmış gibi sevimli ve manidar duruyor. Bir kitap böyle yazılmalı, farklılığını ortaya böyle koymalıdır. TeÅŸekkürler Mümtaz Hoca, aydınlık yüzünüz hiç eksilmesin…  

YaÅŸanmış öyküler sarsıcı anlatımları ile hep iz bırakmıştır. Mümtaz Temiz bunu gereÄŸi gibi yapan bir usta. Elimde içilmemiÅŸ çayın hesabı ve ustayı alkışlıyorum. Serhad Artvin gazetemizin sokak manzaraları isimli köÅŸemizden ustaya kucak dolusu selamlar gönderiyoruz.

                                                                                                                                                                            Sevgi ile kalın.

Bu makale 399 kez okundu.