45 yaşındaki engelli Nihat Çakmak gönüllü meyve fidanı aşılaması yaparak örnek davranış sergiliyor.

Borçka Gündoğdu Mahallesi Hükümet Caddesinde oturan 2 çocuk babası engelli Nihat Çakmak tarafından yapılan açıklamada; “Engelli olduğum için evde çok canım sıkılıyor, her daim dışarıya dilediğim gibi çıkamıyorum. Gerçi evimin içerisinde bir takım uğraşlarım var fakat bu beni her zaman tatmin etmiyor. Bende dışarıda hem insanlık adına nasıl yararlı olabilirim hem de evimin dışarısında canım sıkılmaz diye düşünürken yaklaşık 4 yıl evvel, köyümde bir büyüğüm tarafından öğrendiğim meyve fidanı aşılaması aklıma geldi. Malum her daim köyüme gidemediğim için Borçka ilçemizde Cami bahçeleri civarlarında, parklarda, umumi yerlerde meyve fidanı göz aşılaması yapıyorum. Aşı zamanı ağaçlarda öz su yürüme başladığı ve kabuğun canlı olduğu zaman tercih edilmelidir. Pratik olarak aşı belirleme zamanı odun tabakasının odun dokusundan kolayca ayrıldığı zamandır. Herhangi bir kesici aletle odun tabakasını hafiften kaldırdığımız zaman odun dokusu kırılmadan kolay ayrılır ve yeşil bir tabaka görüntüsü beliriyorsa aşı yapılabilir. Aşı yaparken anaç ve kalemin aşının dokusu birbirine iyi temas etmelidir. Aşı yeri, aşı macunu ile macunlanarak hava ve su almayacak şekilde poşetle sıkıca bağlanarak önlem alınmalıdır. Ayrıca aşı yeri zararlı böceklerden ve diğer canlılardan da korunmalıdır. Aynı türden olan bitkiler kendi aralarında aşı yapılabilir. Özellikle sert çekirdekli meyveler kendi aralarında çapraz aşı yapılabilir. Bunlar, Erik, Kayısı, Şeftali ve Bademdir. Doğada kendiliğinden yetişen yabanı meyve türlerine çok rastlamaktayız. Aşı zamanı yabanı fidanların üzerinde her hangi bir aşı yaparak kolayca göz aşısı yada kalem aşısı yapılabilir. Meyvelerde aşı, aynı tür ve çeşit içerisindeki iki bitkinin birleştirilerek tek bir bitki elde etme metodudur. Aşı, kalem ve göz aşısı olarak ikiye ayrılmaktadır. Kalem aşıları kabuk, yarma ve köprü, aşısı olarak adlandırılır. Kalem aşılarında daha çok kabuk ve yarma aşısı tercih edilmektedir. Kalem aşıları ilkbaharda yapılmaktadır. Göz aşısı ise sürgün ve durgun göz aşısı olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Sürgün göz aşısı ilkbaharda durgun göz aşısı ise sonbaharda yapılmaktadır. Göz aşıları yongalı, yama ve T göz aşısı olarak adlandırılmaktadır. Sürgün göz aşıları bazı sevail ve yüksek yerlerde zaman olarak değişebilir. Mayıs ayı sonlarında başlar Temmuz ayının ortalarına kadar devam eder. Durgun göz aşısı ise Temmuz ayı ortalarında başlar meyvenin bitmesinin ardından Eylül ayına kadar devam eder.  Göz aşılarında daha çok T göz aşısı yaygın olarak kullanılmaktadır. Aşılamada amaç yabanı bitkileri kültüre alma, ağaçların gençleştirilmesi, ıslah edilmesi, çeşit değiştirilmesi, ağaçların zarar gören yerlerinin tamir edilmesi ve buna benzer konuları kapsar. Aşı kalemini hastalıksız sağlıklı ağaçlardan almalıyız. Aşı kalemi, ağacın güneş gören, pişkinleşmiş, üzerinde 2-3 tane sağlam göz bulunan, odunlaşmış, özelliği bilinen genç sürgünlerden alınmalıdır. Alınan aşı kalemi hemen uygulanmayacaksa 0-4 C aralığında buzdolabında, kum veya toprak içerisinde saklanmalıdır. Aşılamayı, yağışlı, soğuk ve çok sıcak havalarda yapılmamalıdır. Bu etkenler aşılamayı olumsuz yönde etkilemektedir. Aşılamada, kalem ve anaç arasında tür ve çeşit olarak uyumlu olması gerekmektedir. Eğer uyumsuz çeşitler kullanılırsa bitkide sürme oranı düşer, yapraklarda değişik hastalığı andıran belirtiler oluşur, yapraklar erken dökülür, aşı yerinde çeşitli hastalıklar gelişir, ağacın gelişiminde aksaklıklar oluşur ve buna benzer değişik olumsuz sonuçlar ortaya çıkmaktadır” dedi.

Nihat Çakmak, “Bu zamana kadar kiraz, dut, elma, armut, üzüm asması, incir vs gibi ağaçların fidanların en üst ucundaki taze sürgünüyle günde tahmini 5 ile 20 adet arasından fidan aşılaması yaptığını ve dileyen tüm herkese de yardımcı olarak öğretebileceğini yada aşılama yapabileceğini, bunun yanında ise evinde ortam oluşturarak maket, serender, ahşap oyma ve işleme el sanatıyla da kendimi geliştiriyorum” diye ifade etti.