Türkiye’de üretilen hidroelektriğin yüzde 6’sını karşılayacak ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından açılacak baraj yaklaşık 1 milyar 400 milyon dolara mal edildi.

TBMM 75. Yıl Muratlı ile Borçka Barajlarından sonra Çoruh Nehri’nin üçüncü gerdanlığı olacak Deriner Barajı’nın inşaatına 1998 senesinde başlanmıştı. 2003 yılından itibaren her yıl ihtiyaç duyulan ödeneğin sağlandığı dev baraj hızla tamamlandı.

 

 

Toplam gövde hacmi 3 milyon 400 bin metreküp olan Deriner Barajı’nda 1 milyar 920 milyon metreküp su depolanacak. Barajın HES ünitesinin kurulu gücü 670 MW olup, yıllık 2 milyar 118 milyon kilowatt.saat enerji üretilmesi planlanıyor.

Ülkemizde 2011 yılında kişi başına elektrik tüketiminin ortalama 3 bin 100 kilowatt.saat olduğu düşünülürse, Deriner Barajı ve HES’ten elde edilecek elektrik ile yaklaşık 685 bin kişinin yıllık elektrik ihtiyacı karşılanacak.

 

 

Çoruh Nehri Türkiye´nin en çok alüvyon taşıyan nehirlerinden biri olması sebebiyle Deriner Barajı, Borçka ve Muratlı barajlarının ekonomik ömrünü uzatacak ve kendisini 7 senede amorti edecek.

Çoruh Nehri üzerindeki kilit baraj olan Deriner Barajı ve HES, gerek üreteceği enerji bakımından gerek sağlayacağı istihdam açısından bölge ve ülke ekonomisine büyük katkı sağlayacak.

 

 

DSİ´nin büyük projeleri arasında yer alan ve bir mühendislik harikası olan Deriner Barajı, 15 Ekim’de düzenlenen “Mimar Sinan Uluslararası Proje Olimpiyatları Finalleri ve Türk Dünyası Mühendislik, Mimarlık ve Şehircilik Kurultayı”nda ‘Mimar Sinan Uluslararası Proje’ yarışmasında ödüle layık görüldü.

Mühendislik projeleri jürisi tarafından ödüle layık görülen Deriner Barajı’nın ödülünü DSİ Genel Müdürü Akif Özkaldı aldı.

 

 

Deriner Barajının ödül almasına ilişkin değerlendirmelerde bulunan Deriner Barajı’nı yapan Konsorsiyum firmalarının lideri ERG İnşaat’ın Genel Müdürü olan Mahmut Görücü baraj çalışmaları hakkında da bilgi verdi. Mahmut Görücü açıklamalarında; ”Barajın Temelden yüksekliği 249 metre Kret boyu 720 metre Temeldeki genişliği 60 metreye varırken kretteki genişliği eksende 12 metre yamaçlarda ise 18 metredir. Gövde içinde deşarj kapasitesi 7 bin m3/s olan 2.80x5.60 metre ebadında 8 adet orifis dolusavak bulunmaktadır. 3 milyon 400 bin metre küp beton hacmine sahiptir. Bağlı yapılar olarak yollar ve siteler hariç tutulursa; derivasyon, dolusavaklar, enerji yapıları ve şalt binasından oluşmaktadır. Derivasyon; menba batardosu, giriş yapısı, 11.60 metre iç çapında ve 900 metrenin üzerindeki uzunlukta olan 100 yıllık feyezanı yani Bin 804 m3/s debiyi geçirecek kapasitede bir derivasyon tüneli, çıkış yapısı ve mansap batardosundan oluşmaktadır. Dolusavaklar; her iki sahilde simetrik yapıda her biri 500 m ye yakın uzunluğundaki iki tünel ve bunların giriş ve çıkış yapılarından oluşmakta olup 2250 m3/s debiyi geçirebilmektedir. Enerji yapıları; iç çapı 10 metre olan bir düşey şaft ile rezervuardaki suyu enerji tüneline taşınmakta, enerji tüneli iç çapı 9 m olan çelik cebri borularla suyu tranzisyon bölgesine taşınmaktadır, tranzisyon bölgeinde 4 adet 4.5 metre iç çapındaki cebri borular ile vana odasına iletilmekte, vana odasındaki vanalar ile kontrol altına alın su buradan santral binasına iletilmektedir, santral binasında düşü enerjiye dönüştürüldükten sonra kuyruksuyu tüneli ve kuyruksuyu çıkış yapısından oluşmaktadır. Bu şekilde enerji giriş yapısıyla rezervuardan alınan su yeniden Çoruh nehrine bırakılmaktadır. Santral binasında üretilen elektrik bara şaftları vasıtasıyla şalt sahasına iletilmektedir, şalt sahasında kapalı şalt binası vasıtasıyla elektrik enterkonnekte sisteme uyumlu hale getirilerek ülke sistemine aktarılacaktır. Bu bağlı yapılar ile site ve inşaat tesislerinde ise Bir milyon beşyüz bin metre küp civarında beton kullanılmaktadır. Desteklemeler için kullanılan püskürtme betonları da dikkate alındığında bu projede 5 milyon metre küp civarında beton kullanılmaktadır.

Deriner Barajı Çoruh havzasının anahtar projesi durumundaki bir projedir ve mansabındaki barajlara regüle edilmiş su vererek üretim kapasitelerini önemli ölçüde artırmaktadır.

Nehrin baraj eksenindeki debisi 5 milyar 500 milyon m3/ yılın üzerindedir. Deriner Barajının yarısı aktif olmak üzere 2 milyar metre küp rezervuar hacmi mevcuttur. Maksimum işletme kotunda 26 kilometre karelik bir satha yayılmaktadır. Buda ortalama 500 metre genişliğinde ve 52 kilometre boyunda bir göl oluşturmaktadır.

Santral binasında kurulu gücü toplam 670 MWh olan dört üniteden oluşmakta ve yıllık 2 milyar 300 milyon kWh elekrik üretilecektir.”dedi.

 

Mimar Sinan Ödülü’nün Deriner Barajı’na verilmesine ilişkin değerlendirmelerde de bulunan Mahmut Görücü, ödülün ülkemizdeki inşaat sektörünün geldiği nokta ve Türk Mühendislerinin başarısının bir göstergesi olduğuna vurgu yaparak, Deriner Barajı’nın büyük prestij kazandırdığını ifade etti. Görücü açıklamalarında; ”Türk iş camiası müteşebbis tavrı ve çalışkanlığıyla devamlı gelişme göstermektedir. İnşaat işlerinde ise bilhassa komşu ülkeler olmak üzere dünya çapında tercih edilen bir konuma gelmiştir. Baraj inşaatı konusunda ise, Avrupa ülkeleri 60 yıl önceden baraj inşaatlarını önemli ölçüde bitirmiş olduğundan, fakat Türkiye’de ise son 60 yılda yüzlerce baraj yapıldığından, Türkiye bu konuda oldukça öne geçmiştir. Deriner barajına gelince, dünyada çift eğrilikli ince kemer barajlar, bilhassa 200 metre yüksekliğin üzerinde yapılmamaktadır. Bu tip barajlar, topografyası ve jeolojisi uygun olan yerlere yapılabilmektedir. Barajlarda emniyet, ekonomi ve estetik çok önemlidir. Bu tip barajlar hem ekonomik hem de estetiktir, ancak emniyet; çok iyi bir proje çalışması yani mühendislik hizmeti ve çok kaliteli bir imalat ile mümkün olmaktadır.

Bu baraj inşaatıyla; ülkemiz önemli maddi getiriler elde edeceği gibi, baraj yapımı konusunda da iyi bir referans elde etmektedir.”dedi.

 

İnşaat çalışmalarına ilişkin de açıklamalarda bulunan Görücü; “Baraj inşaatı şu an için yüzde 98 oranında tamamlanmış durumdadır. Genellikle, istimlak ve finansal nedenlerden dolayı gecikmeler olmuştur. 2012 yıl başında su tutma programı hazırlanmış ve yürütülmektedir ve bu programa göre bir gecikme yoktur. Su tutma işlemi Şubat/2012 sonunda başlamış olup kontrollü olarak yükseltilmektedir. Ancak 2012 yılında nehrin debisi, ortalama debinin altında seyrettiğinden, Aralık/2012 olarak planlanan suyun minimum işletme kotuna gelmesi ve ıslak testlerin başlaması Şubat/2013 te gerçekleşebilecek gibi görünmektedir. Islak testlere başlaması elektrik üretiminin başlaması anlamına gelmektedir. Ülkemizde elektrik enerjisi önemli ölçüde dışa bağımlıdır. Dolayısıyla, bu projenin bir an önce bitirilmesi önemlidir. Bu proje ile ülkemizde kullanılan elektrik enerjisinin Yüzde 1 i civarında bir elektrik üretilecektir. Bunun yanında, bu proje tamamlanınca mansabındaki barajlara regüle edilmiş su vereceğinden, mansaptaki Borçka ve Muratlı barajlarının elektrik üretimlerini de önemli ölçüde artıracaktır.”diyerek açıklamalarını tamamladı.