Artvin Çoruh Üniversitesi Rektörlüğü Üniversitenin gelişimi için çalışmalarını sürdürmeye devam ediyor. Bir çok yeni bölümün açıldığı üniversitenin Fiziki mekanlarda yavaş yavaş tamamlanmaya başladı. Artvin Çoruh Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Rektör Duman’ın göreve geldiği günden bu güne Üniversitenin özellikle fiziki anlamda gelişimi dikkatlerden kaçmıyor. Bu kapsamda son olarak tamamlanan Merkez laboratuarı Artvin Çoruh üniversitesinin olduğu gibi ilimize de oldukça katkı sağlayacak gibi görünüyor. Geçtiğimiz günlerde Artvin Çoruh Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Duman Artvinli basın mensuplarıyla bir araya gelerek üniversitenin son durumu hakkında basın mensuplarına bilgi verdi. Burada basın mensupların Merkez Araştırma laboratuarları dikkatlerini çekti. Oldukça pahalı ekipmanlara sahip olan merkez araştırma laboratuarında son donanıma sahip cihazlar bulunuyor.

Koordinatörlüğünü Doç. Dr. Sami İmamoğlu’nun gerçekleştirdiği laboratuarda, Koordinatör Yardımcısı Yrd. Doç. Dr. Halis Türker Balaydın Uzman Personel ise Kimyager Mustafa Umut Konanç gerçekleştiriyor.

1492 metrekare kapalı alana sahip olan, Merkezi Araştırma Laboratuarı, 2011 yılında yapımı tamamlanmış olup 2012 yılında hizmete açıldı. Merkezi Araştırma Laboratuarının içerisinde Çevre ve Ormancılık Bilimleri Laboratuarı, Bilgi Teknolojileri Laboratuarı, Moleküler Biyoloji Biyokimya ve Fizyoloji Laboratuarı, Ergonomi Laboratuarı, Endüstriyel Teknoloji Laboratuarı, Bilim Uygulama Laboratuarı ve Enstrümental Analiz Laboratuarı gibi laboratuarlar yer almaktadır. Laboratuarlar Üniversite mensuplarının yanı sıra diğer araştırmacıların da kullanımına açık.

Artvin Çoruh Üniversitesi Merkezi Araştırma Laboratuarı hakkında genel olarak şu bilgileri edinebiliriz.

“Artvin Çoruh Üniversitesi Merkezi Araştırma Laboratuarı DPT tarafından desteklenen 2010 yılında kabul edilen 2010-2012 yılları arasında yürütülen 2010K120540 numaralı altyapı projesidir. Laboratuar binası ve cihaz alım işlemleri projeye uygun olarak 2012 yılı sonu ile tamamlanmış olup laboratuarda mevcut 120 civarında cihaz bulunmaktadır. Proje Yürütücüsü Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sami İmamoğlu.

Araştırma laboratuarı DPT’ye sunulduğu üzere aşağıdaki alt laboratuar birimlerinden oluşmuştur.

1) Çevre ve Ormancılık Bilimleri Laboratuarı, 2) Bilgi teknolojileri laboratuarı, 3) Moleküler Biyoloji, Biyokimya ve Fizyoloji Laboratuarı, 4) Ergonomi Laboratuarı, 5) Endüstriyel Teknoloji Laboratuarı, 6) Bilim uygulama laboratuarı,  7) Enstrümental Analiz Laboratuarı olmak üzere yedi farklı laboratuar ve alt kısımlarından oluşmaktadır.

Laboratuarların oluşturulmasında temelde üniversitede yer alan akademik birimler, Artvin bölgesindeki ilgi alanları, paydaşlar ve akademik kadroda yer alan uzmanlar dikkate alınmıştır.

Merkezi Araştırma Laboratuarının oluşturulmasında Türkiye’deki benzer laboratuarlarda yer alan birimlerin yanı sıra yurt dışındaki üniversite laboratuarları incelenmiştir. Bu bağlamda laboratuarları kullanacak olan uzman kadro ya da diğer deyişle Artvin Çoruh Üniversitesi akademik personeli yurt içinde ve yurtdışında köklü ve donanımlı üniversitelerde lisansüstü eğitimi almışlardır. Bu yönüyle, merkezi laboratuar birimleri altyapısı yurt dışındaki uluslararası düzeyde araştırma merkezleriyle eşit seviyede ve/veya ortaklaşa çalışabilir imkânlar sunabilecek donanıma sahip nitelikte dizayn edilmiştir.

Artvin ili orman varlığı bakımından oldukça zengindir. İlin yüzde 55,17si ormanlarla kaplıdır. Doğu Karadeniz Bölgesindeki orman odun servetinin yaklaşık yüzde 40’ını Artvin ormanları oluşturmaktadır. Ülkemiz genelinde ormanların GSYİH’daki payı yüzde 1 dolayında iken Artvin’de bu oran yüzde 2 civarındadır. Artvin’de 1400 civarında bitki türü olup bunun yaklaşık 140’ı endemik türdür. Ülke genelinde 10000 bitki türü olduğu göz önüne alındığında, Artvin’deki bitkisel çeşitlilik Ülkemizdeki tür sayısının yüzde 14’ünü oluşturmaktadır.

Doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı, ülke, bölge ve il gelişme planlarında en çok vurgulanan ve temel olarak alınan husustur. İldeki doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı için yapılacak çalışmalara temel altlık oluşturacak bilimsel veriler bitki, toprak ve su kaynaklarının analizinden elde edilecektir. Kurulacak merkez, bu yönü ile gerek il gerekse üniversite için hayati önem taşımaktadır. Ayrıca Artvin madenler yönündende oldukça zengin olup, madenlerin ilin GSYİH’daki payı yüzde 3,9 civarındadır. Maden kaynaklarının işletilmesi sırasında toprak, bitki ve su kaynaklarında ciddi kirlilik yükleri oluşmaktadır. Orman ve çevre bilimleri laboratuarı bu konuda yapılacak araştırmalarda gerekli kirlilik analizlerinin yapılabilmesine olanak sağlamaktadır.

Bu laboratuarın kurulumundaki ana amaç, üniversite bünyesinde bilgi teknolojileri üretim merkezini oluşturmak ve araştırmacılar başta olmak üzere Artvin ilindeki çeşitli kamu kurumlarına, özel ve sivil toplum kuruluşlarına altlık teşkil edecek bilgilerin (harita altlıkları, işlenmiş uydu görüntüleri, istatistik analizler, ekonomik, ekolojik ve sosyal içerikli sayısal modeller vb.) üretilmesi ve bilgi paylaşımının sağlanmasıdır. Üretilecek temel proje konularını; ormancılık bilgi sistemi, kent planlama, belediyecilik, kadastro bilgi sistemi, çevre ve peyzaj düzenleme, enerji üretimi, barajlar, sağlık ve nüfus gibi hem Karadeniz Bölgesine özgü, hem ülke genelini içeren ve hem de sınır ötesi komşu coğrafyayı ilgilendiren alt yapısal nitelikli genel araştırmalar oluşturmaktadır. Özelde Artvin yöresini içine alan lokal ve özel amaçlı çalışmaların bilgi üretim merkezi olarak hazırlanmış olan laboratuar, uygulama projeleri için çeşitli teknik altlıkların üretilmesine yönelik olarak kullanılmaktadır.

Özel projeler; Artvin Çoruh havzasının çeşitli kollarındaki barajları besleyen havzaların ıslahı, Artvin ili orman kaynaklarının sürdürülebilir şekilde planlanması ve işletilmesi, ağaçlandırma ve silvikültür çalışmaları, yetişme ortamı haritalarının üretilmesi, orman fonksiyonlarının sayısal olarak belirlenmesi, Artvin ili biyolojik çeşitliliğin ortaya konulması, korunması ve geliştirilmesi, orman ürünlerinin pazarlanması, orman yol ağının planlanması, orman ürünlerinin bölmeden çıkarma tekniklerinin geliştirilmesi, orman köylerinin kalkındırılması, tarım ve hayvancılığın geliştirilmesi, orman-halk ilişkileri, koruma alanları ağının kurulması, eğitim, maden, jeoloji ve jeofizik konulu projeler olarak çeşitlendirilebilir.

 Bu laboratuarda yürütülecek projeler kapsamında, moleküler biyoloji, genetik, botanik, biyokimya, mikrobiyoloji ve fizyoloji bilimlerindeki teknikler ile mühendislik ilkeleri birleştirilmiş ve böylece toplumun farklı boyut ve sektörlerindeki sorunlarına çözümler üretilebilmesine yardımcı olunmaktadır. Laboratuar endüstriyel biyoteknoloji ve çevre biyoteknolojileri donanımlı olarak kurulmuş olup; genetik çeşitlilik irdelenerek rekombinant DNA teknolojisi, sekonder metabolitlerin (reçine, kauçuk, aspirin, thaumatin, vs.) üretimi, çeşitli enerji kaynakları (etanol, hidrojen ve biyogaz), ilaçlar, biyokimyasal maddeler (protein ve amino asitler, enzimler, organik asit ve çözgenler, pestisitler ve çeşitli polimerler), biyomedikal sistemler, transgenik bitki ve hayvan türleri, madencilik, su arıtma, endüstriyel ve kentsel atıkların arıtılması gibi çeşitli çalışma alanlarında işlev görebilmektedir.Ayrıca laboratuar çalışmalarında ormanları oluşturan ağaçların fizyolojisi, çevrede zirai olarak yapılan ürünlerin çevresel koşullara dayanıklılıklarının tespiti, Bitkilerden elde edilen ürünlerin gıda değerleri , endemik bitkilerin ( sadece Artvin yöresine ait) antioksidan ve antimikrobiyel etkisinin araştırılmasına yönelik çalışmalar yapılabilmektedir.

 Bu laboratuarda yürütülen projeler kapsamında, Artvin Çoruh Havzasındaki alternatif yenilenebilir enerji kaynakları potansiyellerinin araştırılması ve geliştirilmesine yönelik konular ayrıntılı olarak incelenmektedir. Bu amaçla, yenilenebilir doğal enerji kaynaklarından olan biyo-kütleden enerji elde edilmesi konularında havzadaki mevcut durumun saptanması ve geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Yörede yaygın olarak bulunan ve ticari değeri oldukça yüksek olan odun dışı orman ürünlerinin analizleri yapılabilmektedir. Yöre halkının ekonomik girdilerini yükseltebilmek için, Çoruh havzasında yetiştirilen ve özellikle ihracat potansiyeli yüksek olan ürünlerin; raf ömrü uzun, istenen kalitede, pazarlanabilir, sağlıklı ve besinsel içeriği yüksek işlenmiş ürünlere dönüştürülmesi için gereken mevcut veya yeni teknolojiler gelişme çalışmaları yürütülmektedir.

Üretilecek araştırma çalışmalarıyla; Artvin Çoruh Havzasında yetişen farklı türdeki ağaç malzemelerin yapısı, yapı malzemesi olarak kullanılabilirliği, odunun fiziksel ve mekaniksel özellikleri, mühendislik ürünü ağaç malzemeler, ağaç malzemenin doğal koruyucu kimyasallar kullanılarak mantar ve böcek gibi zararlı etmenlere karşı korunması, orman ve tali ürünlerinin kimyasal içerikleri ve bunların antibiyotik, yakıt ve kök boyası olarak kullanılması, zirai lignoselülozik artıklardan termoplastik, termoset ve tutkalların üretilmesi, orman ve zirai artıklardan yonga ve lif levha gibi kompozit levhalar, izolasyon malzemeleri ve kağıt mamullerinin üretilmesi, yıllık bitkilerin kağıt üretiminde kullanılması, kağıt, plastik atıkların yeniden değerlendirilmesine yönelik teknik ve teknolojilerin geliştirilmesi, lignoselülozik kompozitler ve plastikler üretilmesi, , tanen esaslı doğal tutkallar elde edilmesi, odunun sıvılaştırılması, bölgede oldukça yaygın olan odun dışı orman ürünlerinden uçucu yağlar, esans, antimikrobiyal, antifungal ürünler elde edilmesine yönelik çalışmalar sürdürülmektedir.

Disiplinler-arası bir bilim ve mühendislik dalı olan Ergonomi (işbilim) veya İnsan Faktörleri Mühendisliği, verimi yüksek ve insanların kolayca ve güvenli bir şekilde kullanabileceği, ürün ve sistemlerin tasarımı ile ilgilenir. Laboratuar, çevresel koşulları ve insan kapasitesini ölçmeye yönelik ekipmanlarla, çeşitli iş simülasyonlarının yapılmasına ve analizine olanak veren sistemleri içermektedir. Ergonomi Laboratuarı, işletmelerde, kötü çalışma ortamının yarattığı yorgunluk, sağlıksızlık ve rahatsızlık sorunlarını çözmek için mevcut ölçüm cihazlarının yardımıyla analizler yapılarak iyileştirme faaliyetlerinin gerçekleştirilmesini amaçlayan lisans ve lisansüstü akademik çalışmalarda kullanılabilmektedir. Ayrıca yeterli bilgisayar desteğine sahip olan Ergonomi Laboratuarı, öğrencilerin, ergonomik ölçümler ve buna bağlı olarak da ergonomik etüt ve tasarımlar yapmasına olanak sağlayacak şekilde tasarlanacak olup, fizyolojik ve antropometrik özelliklerin ve çalışma ortamı faktörlerinin ölçülüp değerlendirilmesine imkan vermektedir. Bu ölçümler ve değerlendirmeler sırasında edinilen deneyimler, başta iş tasarımı olmak üzere, gösterge ve kontrol cihazlarının tasarımı, çalışma ortamı tasarımı ve ergonomik işyeri düzenlemesi konularına ışık tutmaktadır.

Bu laboratuarın kurulumundaki temel amaç; farklı lisans ve lisansütü öğrencilerin ve içinde bulunulan yerleşim yerindeki halkın; bilim ve bilimsel bilginin işleyişini/doğasını kavrayabilmeleri ile bilim ve bilim insanına yönelik imajları olumlu yönde geliştirmektir. Toplumun her kesiminden kişilerin ve özellikle de ülkemizin geleceği olan çocuk ve gençlerin merak duygularını uyandırarak, temel bilimler, uygulamalı bilimler ve teknoloji hakkındaki bilgilerini artırmak, onlara öğrenme şevki, keşfetme mutluluğu ve deney yapma heyecanı verecek bir ortam oluşturmak büyük önem taşımaktadır. Bu proje kapsamında kurulmuş olan Bilim Uygulama Laboratuarı bu amaca hizmet etmektedir. Bu yolla, oluşturmuş olan merkezde fen bilimleriyle ilgili çok sayıda deney gösteri birimleri yer almaktadır.

Bilim Uygulama Laboratuarı bünyesinde yürütülecek projeler kapsamında, farklı öğrenim seviyesindeki öğrencilerin bilimi ve bilimsel bilgiyi doğrudan tecrübe edebilmeleri ve bu yolla bilimin doğasını kavramaları hedeflenmektedir. Bu proje kapsamında hazırlanmış olan bilim merkezine il etapta toplam 40 parçalık deney seti yerleştirilmiştir. Bu yolla, merkezin her yaştan ve her meslekten kişilere, meraklılara ve araştırmacılara hizmet etmesine yönelik çalışmalar sürdürülmektedir. Elektriğin günlük yaşamımızdaki etkilerinden yıldırımın oluşmasına, sıcak hava balonundan yerçekimine, algılama ve uzaya ilişkin kavramlara kadar pek çok bilimsel ve teknik konuda ziyaretçilere deneyler yapma, eğlenerek öğrenme imkânları sağlayan ve bütün deney setlerinin ziyaretçilerin emrine sunulduğu merkezde görev yapacak olan uzman rehberler yardımıyla faaliyetler yürütülmesine yönelik çalışmalar yapılmaktadır.

Bu laboratuarın kurulumundaki temel amaç; Artvin Çoruh Üniversitesi bünyesinde yürütülmekte olan Bilimsel Araştırma Projeleri, TÜBİTAK projeleri, Uluslararası projeler ile diğer üniversiteler ve Artvin başta olmak üzere çevre illerdeki, toprak, su, maden ve tarım ürünlerindeki mikotoksinler, antioksidanlar ve peptisit kalıntılarının analizlerine yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Bu laboratuar merkez içerisindeki diğer laboratuarlarda yürütülen araştırmalara destek olacak nitelikte ileri düzey analizler ve tetkikler yapabilecek niteliktedir. Ensrümental laboratuvar bünyesinde hali hazırda bulunan ICP-OES (Inductively Coupled Plasma- Optical Emission Spectrometry), HPLC (High-performance liquid chromatography) FT-IR (Fourier transform infrared spectroscopy ) ve UV-VIS NIR (Ultraviolet-visible spectrophotometry-near-infrared) cihazları ile ağır metal, peptisit, su analizleri, bal analizleri, antioksidan analizleri, ileri toprak analizleri, maden analizleri gibi sayısız ileri düzey analiz yapmak mümkündür.”