Prof. Dr. Hakan Kırımlı AÇÜ’lü Öğrencilerle Buluştu

Bilkent Üniversitesi Öğretim üyesi Prof. Dr. Hakan Kırımlı, Artvin Çoruh Üniversitesi öğrencileriyle “ Kırımın İşgali” konulu konferans da bir araya geldi.

Artvin Çoruh Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi ile Kafkasya ve Çevresi Uygulama ve Araştırma iş birliği ile düzenlenen “Kırım’ın İşgali” Konulu Konferans Artvin Nihat Gökyiğit Kongre ve Kültür Merkezinde gerçekleşti.  Konferansa Artvin Çoruh Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Aydın Tüfekçioğlu, İl Emniyet Müdürü Hamdi Selçuk, Artvin SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) İl Müdürü Zafer Şimşek, İş Kur İl Müdür Vekili Cevdet Ertürk, Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürü Adem Karameşe, ve öğrenciler katıldı.

Artvin Çoruh Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi ile Kafkasya ve Çevresi Uygulama ve Araştırma merkezi iş birliğinde düzenlenen “Kırım’ın işgali” konu konferans için ilimize gelen Bilkent Üniversitesi Öğretim üyesi Prof. Dr. Hakan Kırımlı Kırımın işgaliyle ilgili bilgiler verdi. Kırım’da yaşanan son olaylarla ilgili olarak konuşan Bilkent Üniversitesi Öğretim üyesi Prof. Dr. Hakan Kırımlı, Kırım Tatarlarının tarihinin oldukça eskiye dayandığını söyledi.

Kırımlı; ‘’Genel olarak baktığımızda Kırım Tatarlarıyla Rusların çok geçmişe dayanan ilişkileri var. Ve bu ilişkilerde maalesef pek iyi olaylarla sonuçlanmamış. Hepsinde de Kırım Tatarları çok büyük acılar zulümlere uğramışlar. İlk defa bu konuyla alakalı olarak Türkiye’de yaşayan ve Osmanlı topraklarına göç eden Tatarların anavatanları olan Kırım Hanlığının 1774 yılında bağımsız kalması ve 1783 yılında Rusya’ya akınından itibaren Kırım Tatarları için bu acı tecrübelerinin belki en önemlisi başlıyor. Özellikle 19.yy kitleler halinde o zamanki Osmanlı topraklarına göç etmek zorunda kalıyorlar. Aslında buna zorunlu göç demek daha doğru olur. İsteyerek gelmiyorlar kimliklerini hayatlarını idame ettirebilmek için binlerce kilometrelik yolu aylarca nüfuzlarının yarısını kaybederek dağılmak zorunda kalıyorlar’’ dedi.

Kırım Devleti kurulduktan sonrada birçok sıkıntının yaşandığını aktaran Kırımlı, “Maalesef Kırım Tatarlarını devleti çok kısa bir süre içerisinde Bolşeviklerin saldırısına uğruyor ve Kırım Tatarlarının efsanevi kahramanı Numan Çelebi, 23 Şubat’ta onun 96. ölüm yıldönümünü eda etmiştik. Çelebi’yi şehit ediyorlar ve Kırım Tatar Cumhuriyetini de bu şekilde dağıtıyorlar. Devamında da Kırım Tatarlarını rahat bırakmıyorlar. Sovyetler Birliği değişik zamanlarda Tatarları sürgünlere tabi tutuyorlar. Suni açlıklar yaratıyorlar. Aydınlarına büyük katliamlar yapıyorlar. Nihayetinde 18 Mayıs 1944 yılında Kırım Tatarlarının tamamını Almanlarla İşbirliği yaptığı gerekçesiyle Orta Asya çöllerine sürgüne gönderiyorlar. Kaynaklar 198 bin olarak gösterse de 423 bin Kırım Tatarının sürgüne gönderildiği biliniyor. Bunlardan da yüzde 46’sı hayatını kaybetti” dedi.

 Gerçek İradeye Sahip İnsanların Bu Hırsızlığa Dur Demesi Lazım

16 Mart’ta Kırım’da gerçekleştirilen referanduma da değinen Kırımlı,” Böyle bir referandum denilen sirk ortaya konuldu. Ve bu sirki de demokratik bir hakmış gibi Kırım Tatarlarını tamamen göz ardı ederek böyle bir seçim kullandılar. Seçimin her tarafı hile kokuyordu. Bu test ettiğimiz rakamlara göre aslında yüzde 32 katılım varken referanduma yüzde 97 katılım var dediler. Tabi bunla ilgili her türlü imkan kendi ellerindeydi. Bunu yutturmaya çalıştılar ama tabi ki dünya da hiçbir ülke buna inanmıyor. Ve şunu da görüyoruz ki biz Türkiye’de yaşayan insanlar olarak Kırım’ın bu işgaline pek sessiz kalmamamız lazım. Sadece Kırım Tatarları değil eli kalem tutan aklı başında olan düşünebilen gerçek iradeye sahip insanlarında bu gasp olayına bu hırsızlığa dur demeleri lazım. Herkesin yapabileceği bir şey vardır.” ifadelerini kullandı.

 Kırım´ın Rusya Tecrübesi 200 Yıllık

Konferansa konuşmacı olarak katılan Doç. Dr. Hakan Kırımlı, “Kırımın Rusya’ya bağlanması sadece ve yalnızca 1783 yılına ait. Ve ondan sonra bile kesintisiz değil. 1783’ten önce Kırım’da bir tane bile yerli Rus ahali yoktu. Kırım’ın Rusya ile alakalı tecrübesi sadece 200 yıllık. Tarih için 200 yıl dün gibi bir rakamdır.  Hâlbuki 1783’de orada Kırım hanlarının devleti olan Kırım Hanlığı vardı. Ve Kırım hanlığı orada tam 400 yıl hakimiyet kurmuştu. 400 yıl sonra orada Rusya hakimiyeti kurulduğunda ahalinin yüzde 95’ten fazlası Müslüman ve Kırım Tatarıydı”  diyerek konuşmasını tamamladı.

Prof. Dr. Hakan Kırımlı Kimdir?

30 Kasım 1958 tarihinde Balıkesir´de doğdu. İlk, Orta ve Lise tahsilini Ankara Koleji´nde tamamladı. Lisans derecesini 1981´de Hacettepe Üniversitesi İktisat Bölümü´nde, yüksek lisans derecesini de 1985´te aynı üniversitede (tarih) kazandı.

Doktora çalışmalarına Batı Almanya´nın Münih şehrindeki Ukrayna Hür Üniversitesi´nde başladı. Daha sonra ABD´ye giderek Madison´daki Wisconsin Üniversitesi´nin Tarih Bölümü´ne girdi. 1990´da bu üniversiteden tarih dalında doktor unvanını aldı. 1991´de Bilkent Üniversitesi´nde öğretim üyesi olarak çalışmaya başladı.

Ağırlıklı olarak Rusya- Sovyet tarihi ve politikaları derslerini vermektedir. Araştırma alanı daha çok Rusya-Sovyet İmparatorluklarındaki Türk-Müslüman halklarının tarihi, Türk-Rus ve Türk-Ukrayna ilişkileri ve şimdiki durumu üzerine yoğunlaşmaktadır.

1995 yılında Türk Tarih Kurumu asli üyeliğine seçildi.

Evli ve iki çocuk babasıdır. Türkçe, Kırım Tatarca, Rusça, İngilizce, Almanca, Kıpçak ve Orta Asya dilleri (Kazan Tatarca, Özbekçe, Kazakça, Kırgızca, Kumukça) ve az Ukranice bilmektedir.

Cahiers du Monde Russe et Sovietique (Paris), Middle Eastern Studies (London), ve Central Asian Survey (London) gibi akademik dergilerin de aralarında bulunduğu çok sayıda yayın organında makaleleri yayınlanmıştır.

 ESERLERİ: National Movements and National Identity Among the crimeanTatars (1905-1916) (Leiden: E.J. Brill, 1996) ve Kırım Tatarlarında Milli Kimlik ve Milli Hareketler (1905-1906) (Ankara: TTK Yayınları, 1997), Kırım Bibliyografyası (Ankara, 1986).