Artvin’de Atmaca Kültürü Yaşatılıyor

Artvin'de yıllardır sürdürülen atmacacılık kültürü yaşatılmaya devam ediliyor.  Her yıl Ağustos-Kasım aylarında yapılan atmaca avı, özel ağ düzeneklerin kurulumuyla gerçekleşiyor. Avcılar, yakaladıkları ve gözü gibi baktıkları atmacaları bir süre sonra yeniden doğaya salıyor.

Artvin’de kültürel yaşamın bir parçası haline gelen atmacacılık geleneği asırlardır yaşatılıyor.  Yöre insanın vazgeçilmez tutkusu olmayı sürdürüyor. Doğa Koruma ve Milli Parklar müdürlüğü tarafından düzenlenen atmaca kurslarına katılan bölge sakinleri, sertifika alıp atmaca avına çıkıyor.

Atmaca önce av sonra avcı oluyor

Kuzeyden güneye göç etmeye başlayan atmacaları takibe alan avcılar, özel ağ düzenekleri kuruyor, ağaç dalları ve yapraklarla kamufle olarak atmaca avlıyor. Çekirge, danaburnu gibi böceklerle önce kızıl sırtlı örümcek kuşu yakalayan avcılar, bu kuşlar vasıtasıyla da atmacaları tuzağa çekip yakalıyor. Avcılar, yakaladıkları ve gözü gibi bakarak besledikleri atmacaları bir süre sonra doğaya salıyor. Kimi avcılarda yakaladıkları atmacayı eğitip, bıldırcın avında kullanıyor, kimi de kolunda gezdiriyor.

Ailemizin geçmişten gelen bir geleneği

Küçük yaştan itibaren atmaca kültürünü yaşatan emekli bankacı Murat Yamakalioğlu “Babam onun babası ve onun babası atamca kültürüyle ilgilenmişler. Ailemizde geçmişten gelen bir gelenek bizde onlardan gördük. Atmacayı tutmak için önce ğaço kuşu dediğimiz kızıl sırtlı örümcek kuşunu tutmanız lazım. Onu alıştırıyorsunuz. Daha sonra göç yollarına, tepelere gidip atmaca yakalıyorsunuz. Bunu alıştırıp bıldırcın yakalanıyor. Ama şimdi bunu yapan pek çok kişi kalmadı. Genelde hobi için sevmek için tutuluyor” dedi.

Elimize alıp gezdiriyoruz

Yamakalioğlu, “Atmacayı devamlı elimize alıp gezdiriyoruz. Bunu devam elinizde alıp sevip gezdirmezseniz zaten vahşi bir hayvan o vahşiliği devam ediyor. Atmaca önce insana alışması lazım ki sonra kendi avını  yapsın”.

Yavaş yavaş bu kültür yok oluyor

Atmacacılığa yeni nesil ilgisi olmadığını söyleyen Yamakalioğlu,” biz ve sizden sonra yavaş yavaş bitecek gibi. Dijital çağ, bilgisayar, telefon kimsenin elinden düşmüyor. Yeni nesil atmaca kültürüne pekte ilgili değil”

Ülkemizde sadece Rize ve Artvin illerinde atmaca kültürü var

Genellikle Çayeli, Pazar Ardaşen, Pazar, Fındıklı, Arhavi, Hopa, Kemalpaşa ve Batum’da sıklıkla yapılıyor. Eskiden atmacayla bıldırcın avlayıp daha sonra tuzlayıp ve yemeklere katıyormuş. Şimdi daha çok hobi olarak yapılıyor” dedi. Atmacacı Murat Yamakalioğlu atmaca tutkularından; işi layıkıyla en iyi şekilde yapsınlar mevzuatlara, yasalar içinde bu işin yapılmasını istedi.

Atmaca kültüründe en önemlisi yeniden doğaya salmaktır

Atmaca yakalama eğitme ve onunla avcılık faaliyeti olduğunu ifade eden Hopa Avcılar ve Atıcılar Dernek Başkanı Alper Demirkaya ise, “Yüzyıllardır yöremizde babadan oğula devam eden bir avcılık türüdür. Yöremizde olmasının en büyük sebebi yırtıcı kuşların göç yolları üzerinde bulunmasıdır. Atmaca, eğitilir, saklanır, sevilir, av yaptırılır. En önemlisi de tekrardan doğaya salınır. Derneğimize 310 üyesinden 110’u atmaca faaliyetini sürdürüyor. Atmacacılık yapmak isteyenlerin Doğa Koruma Mili Parklar Müdürlüğü tarafından açılan sınav sonunda başarılı olup atmacacılık sertifikasına sahip olması gerekiyor” ifadelerini kullandı.