Çoruh Nehri Havzasında, entegre rehabilitasyon ve bitki örtüsü, toprak ve su kaynaklarının sürdürülebilir kullanımı ve muhtelif gelir getirici faaliyetlerle geçimin iyileştirilmesi (beklenen çıktı) sayesinde çevresel muhafaza ve fakirliğin azaltılmasına katkıda bulunmaktır amacıyla yürütülen Çoruh Havzası Rehabilitasyon Projesi devam ediyor.
Kamuoyunda ilgili kurum ve kuruluşlar dışında içeriği pek bilinmeyen proje 2012 yılı proje başlayıp 2019 yılına kadar sürecek olup 7 yıllık bir çalışma dönemini kapsıyor. Çoruh Havzası, Türkiye´nin kuzeydoğusunda (Kuzeydoğu Anadolu Platosu´nda) Karadeniz´in güneyinde ve komşu ülke Gürcistan sınırına bitişik bölgede yer almakta olup yaklaşık 2 milyon hektar alanı kapsamaktadır.
Çoruh Havzası Rehabilitasyon Projesi pek çok kamu kurum ve kuruluşunun içerisinde yer aldığı, sivil toplumun örgütlerinin ve uluslararası bir kuruluş olan Japon Kalkınma Ajansının desteklemiş olduğu bir proje.Projede ki amaç sadece barajların erozyondan korunması değil, aynı zamanda havza içerisinde yer alan köylerin yaşam standartlarını yükseltmeye dönük, orman varlıklarını korumaya dönük, mevcut ormanların rehabilitasyonuna dönük projeleri de içine alacak şekilde entegre yaklaşımla ele almaktır.
Erzurum, Bayburt ve Artvin İllerini kapsayan projenin en önemli, en geniş ayağını Artvin teşkil ediyor. Gerek DSİ’nin bölgede yapmış olduğu baraj yatırımlarıyla, gerekse 431 km.lik Çoruh nehrinin 421 km. sinin Türk toraklarında geçiyor olması ve bunun da önemli bir kısmının Artvin’de olması hasebiyle bu projeden maksimum faydalanması gereken illerin başında Artvin geliyor.
Proje, Japon Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA) tarafından finanse edilmektedir.
Çoruh Nehri Havzası´nda, özellikle toprak erozyonu bakımından ciddi bir doğal kaynak bozulumu vardır. Bölgede istihdam olanakları sınırlıdır. Tarım ve hayvancılık alanında verimlilik düzeyi düşüktür.
Proje katılımcı entegre bir proje olup, Artvin, Bayburt ve Erzurum illerini kapsamaktadır. Proje 12´si öncelikli olmak üzere toplam 18 Mikro-havza 604.301 hektarlık bir alanı, 242 köy ve 55,000 kişiyi ilgilendirmektedir. 13. Mikro havza olarak Artvin-Camili Biyosfer Rezerv alanı projeye dahil edilmiştir. Proje, Japon Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA) tarafından finanse edilmektedir.
Proje Ortakları
Orman ve Su işleri Bakanlığı (Orman Genel Müdürlüğü, Toprak Muhafaza ve Havza Islahı Dairesi Başkanlığı, ORKÖY Dairesi Başkanlığı, Fidanlık Dairesi Başkanlığı, Ağaçlandırma Dairesi Başkanlığı, Odun Dışı Ürün ve Hizmetler Dairesi Başkanlığı, Orman İdaresi ve Planlama Dairesi Başkanlığı), Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ( Tarım Reformu Genel Müdürlüğü), İl Özel İdareleri, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü.
Çoruh Havzası Rehabilitasyon Projesinin; Erzurum, Artvin ve Bayburt illeri içerisinde yer alan 13 mikro havzada yaklaşık 450.000 ha. lık alanda yürütülmesi planlanmıştır
Kurum Faaliyetleri
Kurum Faaliyetleri Kapsamında Orman Bölge Müdürlüğü; Toprak muhafaza,
Bozuk ormanların rehabilitasyonu, Mera yönetimi ve rehabilitasyonu Fidanlıkların iyileştirilmesi, Odun dışı orman ürünleri etüt ve sürdürülebilir kullanımı Ekosistem tabanlı çok amaçlı orman yönetim planlaması, Mikro havza planları yapımı, Çığ kontrol faaliyetleri
Gelir getirici faaliyetler, Seracılık, arıcılık, güneş enerjisiyle su ısıtma sistemi, ısı etken soba, mini hidro-elektrik santrali gibi faaliyetleri yürütmekte.
Tarım Reformu Genel Müdürlüğü ise bu kapsamda başta Orman dışı mera alanlarının rehabilitasyonu olmak üzere Hayvancılığın geliştirilmesi, Yem bitkisi üretimi, ahır şartlarının iyileştirilmesi, Tarımın geliştirilmesi, Meyve bahçesi iyileştirme, demonstrasyon çalışmaları,
Pazar araştırması ve fizibilite çalışmasını yürütmektedir. Diğer Kurumların Yürüttüğü Faaliyetler ise şöyle;
Dsi Genel Müdürlüğü; Nehir sedimantasyon kontrolü işleri, Harçlı ıslah sekisi, Nehir bankı güçlendirme, Doğa Koruma Ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ; Milli Park Yönetim Planlaması, Yaban hayatı alanı Uygulama Planı hazırlanması, İl Özel İdareleri; Küçük ölçekli sulama alt yapısının geliştirilmesi, Çiftlik havuzu, Kanal rehabilitasyonu, Küçük toprak rezervuar, Damlama sulama, Boru hattı.
Uygulanacak Proje Faaliyetleri
a)Doğal kaynakların korunması, rehabilitasyonu ve sürdürülebilir yönetimi;
Erozyon kontrolü ve doğal afetlerin önlenmesi, Mera alanlarının rehabilitasyonu ve sürdürülebilir yönetimi, Mikro havzalarda doğal kaynak gelişimi.
b)Köylülerin yaşamının geçiminin iyileştirilmesi
•Küçük ölçekli sulama alt yapısının iyileştirilmesi •Gelir getirici alternatif faaliyetler •Odun tüketimini azaltan uygulamalar •Mikro havzalarda yaşayan köy halkına pazarlama yardımı.
c)Kapasite Geliştirme
•Doğal afetlerin önlenmesi •Havza rehabilitasyonunda entegre ve katılımcı yaklaşım •Uygulayıcı kurum personelinin eğitimi •Yöre halkının ve sivil toplum kuruluşlarının kapasitesinin geliştirilmesi.
Proje Getirileri ve Çıktılar
Havza topraklarının erozyondan korunması, toprak verimliliğinin artırılması yerleşim alanları, yollar ve altyapı tesislerinin sellerden ve diğer doğal afetlerden korunması, meraların verimliliğinin artırılması, sedimentin azaltılması suretiyle barajların ekonomik ömrünün uzatılması. Ormanlık alanın gelişmesiyle oluşan biyokütle ve karbon emiliminin değerinin artırılması bölgede yaşayan insanlara yeni iş imkanlarının sağlanması, bölgede yakacak odun tüketiminde tasarruf sağlayacak uygulamalarla ormanlar üzerindeki baskının azaltılması projeden beklenen faydalar arasında yer alıyor.
|
